ދާރިޔަސް ދެން ވާހަކަދެއްކެވީ ދާނިޔަލްއާއެވެ. ދާނިޔަލް ހުރިކަމަށްވަނީ އޭނަގެ ބައްޕާފުޅަށްވެސް ކުރީގައެވެ. އެތައް ދަލީލުތައް ދައްކާ ޚާލިދު ޟިރާރު އަދި މުއާޒް ބިން ޖަބަލްމެންފަދަ ވަރުގަދަ ޒުވާން ފަހުލަވާނުންގެ ވާހަކަތައްވެސް ދެއްކިއެވެ. އޭނަގެ ބަތަލުންނަކީ މުސްލިމުންކަމުގައި ބުނެލުމުން ދާރިޔަސް ކޯފާވެގެން ދާނިޔަލްގެ މޫނުމައްޗަށް ބާރު އެތިފަހަރެއް ވީއްލައިލިއެވެ.
"މިހާރު ކަލޭމެންގެ ޖައްލާދު އަންނާނެ...."
އިރުކޮޅެއްނުވެ ރޫމީ ސިފައިންގެ މީހާއާއެކު އައިސްފަ ހުރި މީހާ ފެނި ޔޫގަންނާގެ މޫނުފުޅުމަތިން ކޯފާގެ އަސަރު ވަރަށް ބޮޑަށް ފެނުނެވެ. ސާޖިސްގެ ނުރުހެވޭ ސޫރަ ފެނުމާއެކު ކިރިޔާ ބާރެއް ލިބިފައިވާނަމަވެސް އެވަގުތު އޭނަގެ ކަންތައް ނިންމާލެވޭނެ ނަމައޭ ހިތްޕުޅަށް އަރާ ވަޑައިގަތެވެ.
"މިއީ ސާޖިސް. ކަލޭގެ ލަޝްކަރުގެ އޮފިސަރެއް. އޭނަ އަހަރެން ގާތު އެއްބަސްވެފައިވާ ގޮތުން އޭނަ ކަލޭގެ ދަރިފުޅު ލޫސީދެކެ އިންތިހާއަށް ލޯބިވޭ. އެމައްސަލައިގާ އޭނަ ކަލޭގެ ކިއްލާއިން ނިކުމެގެން އަންނަން މަޖުބޫރުވީ. މިހާރު އެހެރީ މަގޭ ވަފާތެރި މީހެއްގެ ގޮތުގައި އަދި ކަލޭގެ ޖައްލާދުގެ ގޮތުގައި. އެންމެ ފަހު ފަހަރަށް މިބުނަނީ. ކަލޭގެ ކާބަފައިންގެ ދީންކަމުގައިވާ އީސާއީ ދީނަށް ނުވަނިއްޔާ އަހަރެން ކަލެއަށް އަހަރެން ކަނޑައެޅި ސަޒާ ދޭނަން އަދި ކަލޭގެ އަންހެނުންނާއި ދަރިފުޅަށް އެ ތެޔޮ ބޯންދޭނަން. އަދި ލޫސީ އީސާއީ ދީން ގަބޫލުކޮށްފިއްޔާ އޭނައާއި ސާޖިސްގެ ކައިވެނި ކުރެވި އެމީހުންގެ ޚާދިމާއެއްގެ ގޮތުގައި ޒައިތޫނު ހުންނާނީ. ކަލެއަށް މިކަމާމެދު ފެންނަނީ ކިހިނެއްތަ؟ "ދާރިޔަސްގެ ވާހަކަތައް އައްސަވަން ޔޫގަންނާ ކެތްތެރިކަމާއެކު ހުންނެވިއެވެ.
"މަނިކުފާނު ހީފުޅުކުރެއްވީ އަޅުގަނޑު ބިރުން މި ދީން ދޫކޮށްލާފައި ޝަރީކު ކުރާނެ ކަމަށްތޯ؟ އަޅުގަނޑަކީ އީސާއީއެއްގެ ގޮތުގައި ހުރިއިރުވެސް ހިތްވަރުގަދަ މީހެއް. އަދި މުސްލިމެއްގެ ގޮތުގައި ހުރެ ކިހާ ހިތްވަރުގަދަވާނެތޯ؟ މުސްލިމުންނަކީ ސިންގާއެއްފަދަ ބަޔެކޭ ބުނާ އަޑު ނާއްސަވަނީތޯ؟ ކުރިއަށްވުރެ އެތައް ގުނަ ހިތްވަރެއް ލިބިއްޖެ. ދުނިޔޭގެ ކަންތައްތަކަށް އެދުންވެރިވެ ހިތާމަ ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި މިހިރީ އެންމެ ފަހު ނޭވައައި ޖެހެންދެން މާތްﷲ ގެ މަގުގައި ޖިހާދުކޮށް ދެމިއޮތުމުގެ އާލަމަށް ދަތުރުކުރުމުގެ މަގުމަތީގައި. ވީއިރު ތިޔަ ދައްކަވާ ބިރަކުން މި އަޒުމަކަށް ގުޑުމެއް ނާރާނެ. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އެންމެ ފަހު ނޭވާ ދޫކޮށްލާނީ މި މާތް ދީންމަތީގައި ހުރެ. ދެން އޮތީ މިކެހިވެރިކަލޭގެ ވާހަކަ. އޭނަ މުސްލިމުންގެ ގާތުގައި މުސްލިމުންނާއި ދެކޮޅަށް ވާގިވެރިނުވާން އަހުދުވި. އެ އަހުދާއި ޚިލާފުވުމުން އެމީހުން އޭނަގެ ފަރާތުން ބަދަލު ހިފާނެކަމާމެދު ޝައްކެއް ނެތް. އަޅުގަނޑު ދުނިޔޭގައި ނެތިއްޔާ ލޫސީގެ އެންމެ ގާތް މީހަކަށް ދެން ހުންނާނީ މަނިކުފާނު. ވީމަ އޭނަގެ މައްޗަށް ތިޔަ ފަދަ ހުކުމެއް ކުރައްވަން ބޭނުންފުޅުވާނަމަ އެކަމާއި ބުނާނެ އެއްޗެއްނެތް........" ޔޫގަންނާގެ ހިތްވަރުން ރޫމީ ސިފައިން ތިބީ އަނގަ ހޭވިފައެވެ.
އެމީހުން ހީކުރީ ދަރިފުޅަށްޓަކާވެސް ޔޫގަންނާ ހަތިޔާރު ބަހައްޓަވާނެކަމުގައެވެ.
"ސާޖިސް ދެން މިތަނުން ދޭ. އުއްމީދު ގެއްލުވާނެ ކަމެއް ނެތް. ކަލެއަށް ލޫސީ ލިބޭނެކަމީ ޝައްކެއް ހުރި ކަމެއް ނޫން....."
ސާޖިސް ޝުކުރު އަދާކޮށްފައި އުފަލުން ހެވިފައި ހުރެ އެތަނުން ނުކުތުމުން ސިފައިންނަށް އެންގެވީ ޔޫގަންނާއާއި ދާނިޔަލް އެތަނުން ގެންދިޔުމަށެވެ. ސިފައިން ހިލިހިލތަކުގައި ހިފައިގެން އެދެބޭފުޅުން ހިންގަވާފައި އެތަނުން ނެރުނެވެ. ދާރިޔަސް އާއި ލޫކާ އެކަނިވިއެވެ.
"ލޫކާ. ކަލޭ އަހަރެންގެ އަމުރާއި ޚިލާފުވީ ކީއްވެތަ؟ " ދާރިޔަސް ހަރުކަށިއަޑަކުން ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ.
"އިއްޒަތްތެރި ބައްޕާފުޅާ. އަޅުގަނޑު ކޮއްކޮ ދެކެ ވާ ލޯބީގެ ބޮޑުކަމުން ކޮއްކޮގެ ފުރާނަ ދާތަން ބަލަން ކެތްނުކުރެވުނީ. އެހެންވެ ލޫސީ އެކޮޓަރިއަށް ގެންދެވުނީ. މިއީ އަޅުގަނޑަށް ކުރެވުނު ކުށެއް. އަޅުގަނޑަށް މާފުކޮށްދެއްވާ. ދެން މިފަދަކަމެއް ތަކުރާރެއްނުވާނެ....." ލޫކާ އިސްޖަހައިލަމުން ބުނެލިއެވެ.
"ނޫން ތިއީ މާފުކުރެވޭވަރުގެ ކުށެއްނޫން. ކަލެއަށް ހަރުކަށި ސަޒާއެއް ދޭނަން...."
"ދެން މަނިކުފާނުގެ އެންގެވުމަކަށް ނުކިޔަމަންތެރިއެއް ނުވާނަން. އަޅުގަނޑަށް މާފުކޮށްދެއްވާ މިނޫނީ އަދި ދުވަހަކުވެސް ބައްޕާފުޅުގެ އަމުރަކަށް ނުކިޔަމަންތެރި ވެފައެއް ނޯންނާނެ..." ލޫކާ ރަސްގެފާނުގެ ކުރިމަތީގައި ބިންމަތީގައި ކަކޫ ޖައްސާލަމުން އާދޭހުގެ ގޮތަކަށް ބުނެލިއެވެ.
"ނުކިޔަމަންތެރި ބަސްނާހާ ކަލޭގެ. ހީކުރީ ތިހާ ފަސޭހައިން ސަލާމަތް ވެވޭނެކަމަށްތަ؟ " ދާޜިޔަސް ކޯފާވެގެން ދެލޯފުޅު އަނގުރުކޮޅެއްހެން ރަތްކޮށްލައްވަމުން ހަޅޭއްފުޅު ލަވައިގަތެވެ. "މާދަމާ އެންމެނަށް ފެންނާނެހެން އެލުވާފައި އެއްހާސް އެތިފަހަރުން ހައްދު ޖަހާނަން........." ދާރިޔަސްގެ ވާހަކައިން ބިރުވެރިކަމާއި ހާސްކަމުން ފުރި ލޫކާއަށް އޭނަގެ ބައްޕާފުޅުގެ ފައި މައްޗަށް ތިރިވެވުނުގޮތަށް ލޮލުން ކަރުނަ އޮހިގެންފިއެވެ.
"ނޫން ބައްޕާފުޅާ އަޅުގަނޑުގެ މައްޗަށް ރަހުމްކުރައްވާ. ކޮންމެފަދަ އަދަބެއް ދެއްވިޔަސް މީހުން ކުރިމަތީގައި އަޅުގަނޑު ނިކަމެތި ނުކުރައްވާ.........." ލޫކާ އާދޭސްކުރަންފެށިއެވެ.
"އަހަރެން ކޮށްފި ހުކުމެއް އަނބުރާ ނުގެންނާނެކަން އެންމެ ރަގަޅަށް ކަލެއަށް އެނގޭނީ. ތިޔަ ކަރުނަތަކަކީ ބޭކާރުކަމެއް. ހަމަ މިހާރު ހުއްޓާލާ. އަހަރެންގެ ހިތެއް ބަދަލެއްނުވާނެ.." ދާރިޔަސްގެ އެއްވެސް ރަހުމެއް ހަމްދަރުދީއެއް ނެތެވެ. ލޫކާ ތެދުވެ އިސްޖަހާލައިގެން ހުރިއިރު ކޯތާފަތްމަތިން ކަރުނަ ތިރިއަށް ދެމެމުން ދިޔައެވެ.
"،މިއަށް ވުރެ މަރާލިޔަސް މާރަގަޅު...."
"ކަލޭ ބޭނުމިއްޔާ ތިހެންވެސް ހެދިދާނެ..."
ލޫކާ ހިމޭންކަން ޚިޔާރުކުރިއެވެ.
"ލޫކާ ކަލޭގެ ކޮއްކޮ ކިހިނެއް؟ އަހަންނަށް ހީވަނީ އޭނަގެ މޮޔަކަން ތަންކޮޅެއް ކުޑަވެއްޖެހެން....." ދާރިޔަސް އިރުކޮޅެއްކޮށްލައްވާފައި އެއްސެވިއެވެ.
"ލައްބަ ބައްޕާފުޅާ. މިހާރު ކޮއްކޮގެ ހާލު އަންނަނީ މަޑުމަޑުން ރަގަޅުވަމުން. އެކަމަކު ލޫސީއާއި ވަކިވެއްޖެއްޔާ އޭނަ މަރުވެދާނެ................" ލޫކާއަށް ބުނެވުނެވެ.
"އަހަންނަށް ހެވޭ. ކަލޭމެން ދެމީހުން އެއްފަހަރާ މަރުވިޔަސް މަށަށް ރަގަޅު. ތިކަހަލަ ނުވިސްނޭ ނުކިޔަމަންތެރި ދަރިން ދުނިޔޭގައި ނެތިއްޔާ މާ ރަގަޅުވާނެ. ކަލޭމެން ދެމީހުންނަށް އެކަމުގެ އަދަބު ދޭނަން. އެ ހެވޭ މަގޭ ދަރިންނަށްވިޔަސް އަހަންނަށް ނުކިޔަމަންތެރި ވެއްޖެއްޔާ އެކަމުގެ ވޭންދެނިވި ސަޒާ ލިބޭނެ...." ދާރިޔަސް ވިދާޅުވިއެވެ.
"އަޅުގަނޑު ލާވަންދެކެ ވަރަށް ލޯބިވޭ. އޭނައަށް ދޭންވާ އަދަބު ވެސް އަޅުގަނޑަށް ދެއްވާފައި އޭނަ ދޫކޮށްލައްވާ އިއްޒަތްތެރި ސާހިބާ......."
"ނޫން ތިއީ ވާނެކަމެއްނޫން. އޭނައާއި ލޫސީ ގުޅުމަކީ ވާނެކަމެއްނޫން. އޭގެ ކުރިން ކަލޭ ޖަލަށް ލާނަން....."ދާރިޔަސް ކޯފާވެފައި އެތަނަށް އައި ޚާދިމަކަށް އިޝާރާތްކޮށްލެއްވުމުން އޭނަ ގޮސް އަނދިރީގެ ތެރެއަށް ގެއްލުނެވެ.
"ކަލޭމެން ހީކުރަނީ ތިގޮތަށް އާދޭސްކޮށް ރޮއިގެން މަގޭ ހިތް ބަދަލުވާނެކަމަށްތަ؟ އެހެނެއްނުވާނެ. ކަލޭމެން ދެމީހުން އެއްފަހަރާ ގަތުލުކޮށްލަން ޖެހުނަސް އެކަން ލަހެއްފަހެއް ނެތި ކުރާވަރަށް އަހަރެންގެ ހިތް ހަރުކަށިވާނެކަން ކަލެއަށް ރަގަޅަށް އެނގޭނެ....."ދާރިޔަސްގެ ހަމްދަރުދީއެއް ނެތް ވާހަކަފުޅުން ލޫކާ ބުނާނެ އެއްޗެއް ނޭގި ދެއަތްތިލަ ގުޅުވާލައިގެން އިސްޖެހިފައި ހުރީއެވެ. ދާރިޔަސް ކަމެއްގެ އިންތިޒާރުގައި އިންފަދައެވެ. އިރުކޮޅެއްނުވަނީސް ކުރިން އެތަނަށް އައި ޚާދިމު ރޫމީ ސިފައިންގެ ދެމީހުން ގޮވައިގެން އައެޗެ. އެދެމީހުންގެ އަތުގައި ޗޭނުތަކާއި ކަސްތޮޅުތައް ހުއްޓެވެ. އެދެ ސިފައިން އަދަބުވެރިކަމާއެކު ރަސްގެފާނަށް ސަލާމް ކޮށްލައިފިއެވެ.
"މީނަ ހައްޔަރުކުރޭ....." ދާރިޔަސްގެ އަމުރުފުޅާއެކު ވެސް އެދެމީހުން ކަންބޮޑުވުމާއެކު ފަސްޖެހުނެވެ. ރަސްގެފާނު މިފަދަ އަމުރުފުޅެއް ކުރެއްވީ ކީއްވެކަމެއް ނޭގި ފައެވެ. ލޫކާއަކީ އެންމެންގެ އިހުތިރާމާއި ލޯބި ހޯދާފައިވާ އަޚުލާގު ރަގަޅު މަޑުމައިތިރި ޒުވާނެކެވެ. އެންމެނަށް އިހުސާންތެރިކަން ބަހައްޓައެވެ. މިފަދަ އަމުރުފުޅެއް އައުމުން އެހާ ހައިރާންވި ސަބަބަކީ އެއީއެވެ.
"ކަލޭމެން ފަސްޖެހިފައި ތިޔަތިބީ ކީއްވެ؟ ބަލަން ނުތިބެ އަވަހަށް މި ނުކިޔަމަންތެރި ކުއްޖާ ކަސްތޮޅު އަޅާ....."ދާރިޔަސް ބާރު އަޑުފުޅަކުން އަމުރުކުރެއްވިއެވެ. އެމީހުން ބިރުން ތިބެ ކުރިއަށް ޖެހިލާފައި އަވަހަށް ލޫކާ ހައްޔަރުކުރިއެވެ. ދާރިޔަސްގެ އަމުރަށް ނުކިޔަމަންތެރި ވާމީހުން ގަތުލުކުރުމަކީ އޭނަ ގާތު ދާދި ލުއި ކަމެކެވެ.
"މި ނުލަފާ ކުއްޖާ ގެންގޮސް ޖަލަށް ލާފައި އަހަރެން އަންގަންދެން ބަހައްޓާ......" ސިފައިންގެ މީހުން ލޫކާ ގޮވައިގެން ދާން ފެށުމުން ދާރިޔަސ ހުންނެވީ ބައްލަވާށެވެ. އަނދިރިކަން ގަދަކަމުން މުޅި ކައުން އަނދިރީގެ ޗާދަރަކުން އޮޅާލާފައިވާ ފަދައެވެ. ޖެހިގެން ހުންނަމީހާވެސް ރަގަޅަށް އޮޅުން ނުފިލައެވެ. ސިފައިން ހިނގާފައި ގޮސް އަނދިރީގެ ތެރެއަށް ގެއްލުމުން އޭނަ ހިންގަވައިގަތުމާއެކު ބާރު ކަނޑި އެތިފަހަރެއް އޭނަގެ އިސްތަށިފުޅާއި ދިމާލަށް އައީ ބަސްބުނާ ހިނދުކޮޅުތެރޭ ގައެވެ. ބާރު ހަޅޭކެއްގެ އަޑާއެކު ލޫކާ ގޮވައިގެން ދިޔަ ސިފައިންވެސް އަނބުރާލާފައި އެހިސާބަށް އައިއިރު ދޮރުކައިރިއަށް މީހަކު ވެއްޓިފައި އޮތެވެ. އެމީހެއްގެ ހަށިގަނޑު ތެޅެނީއެވެ. ސިފައިން ބައްތިތައް ހޯދަން ދުއްވައިގަތުމުން ލޫކާ ހާސްކަމާއެކު ކުޑަކަކޫމައްޗަށް ތިރިވިއެވެ. ކާކުބާވައެވެ. ދާދި ކުޑަހިނދުކޮޅެއްގެ ތެރޭ ސިފައިން ބައްތިތައް ހިފައިގެން ގޮސް އަލިކޮށްލުމާއެކު ގަތުލުވެފައި އޮތް މީހެއްގެ މޫނަށް އަލިކޮށްލައިފިއެވެ. އެއީ ރަސްގެފާނު ދާރިޔަސްއެވެ. އޭނަގެ ކަޅި އޮތީ ހުއްޓިފައެވެ. މުޅި ހިސާބުގައި ލޭގެ ކުދި ކޯރެވެ. ސިފައިން ވަގުތުން ލޫކާގެ އަތާއި ފައިގާ ޖަހާފައިވާ ޗޭނުތައް ނައްޓާލިއިރު ލޫކާގެ ލޮލުން ހިފެހެއްޓުމެއް ނެތި ކަރުނަ ފައިބަމުން ދިޔައެވެ.
"އަވަހަށް މިކަން ކުރި ގާތިލު ހޯދާފައި ހަރުކަށި އަދަބެއް އެމީހަކަށް ދީ...." ލޫކާ އެންގެވިއެވެ. އެއާއެކު ބައްޕާފުޅު ކައިރިއަށް ތިރިވެވަޑައިގަތެވެ.
"ލޯބިވާބައްޕާ ފުޅާ. މިއީ ކޮންފަދަ ފިޑި އަނިޔާވެރި އަމަލެއް. ބައްޕާފުޅުގެ ބަދަލުގައި އަޅުގަނޑު ގަތުލުކުރިނަމަ ކިހާ ރަގަޅުވީސް.............." ލޫކާ ރޮމުން ދާ މަންޒަރު ފެނި ސިފައިންނަށްވެސް ރޮވުނެވެ.
"ބައްޕާފުޅުގެ ހަށިގަނޑު އެތެރެއަށް ވައްދާ...." ލޫކާއަށް ހީވީ ހަތަރު އުދަރެސް ފެނު ޖެހުނު ހެންނެވެ.
އޮފީހަށް ގެންދެވުނުއިރުވެސް ދާރިޔަސްގެ ފުރާނަފުޅު ހަށިކޮޅާއި ވަކިވެ ދެމިއޮތުމުގެ އާލަމަށް ދަތުރުކޮށްފިއެވެ. އެތަނުގައި ހުރި އެނދެއްގައި ހަށިކޮޅު ބާއްވާފައި ލޫކާ ކޮޓަރި ތަޅުލުމަށްފަހު ތަޅުދަނޑި ހިފައިގެން ބޭރަށް ނުކުތްއިރުވެސް ލޮލުން ކަރުނަ ނުހިކެއެވެ. ލޫކާ އަވަސްވެގަތީ ގަނޑުވަރަށް ދިޔުމަށެވެ. އެންމެ ކުރިން ބޭނުންވީ އެ ޚަބަރު ލާވަންއާއި ހިއްސާކުރުމަށެވެ. ލޫކާއަށް ކޮޓަރިއަށް ވަދެވުނުއިރު ލާވަން އަށް އޮތީ ނިދިފައެވެ. ދެތިންފަހަރު ގޮވާލުމުން ލޯހުޅުވައިލަމުން ބަލައިލިއިރު ލޮލުގައި ނިދީގެ އަސަރުވެއެވެ.
"ބޭބޭފުޅާ. މިހާ ދަންވަރު ކޮން މަސައްކަތެއްގައި ތިއުޅުއްވަނީ؟ "
"ކޮއްކޯ. ހިތާމަވެރި ޚަބަރަކާއިގެން މި އާދެވުނީ....." ލޫކާގެ ޖުމްލައިން ސިހިފައި ލާވަން އަވަހަށް ތެދުވުނުއިރު ނިދި ފިލާ ލޯ ބޮޑުކޮށްލެވިއްޖެއެވެ.
"އަނެއްކާ ބައްޕާފުޅު ޔޫގަންނާ އަށް މަރުގެ ހުކުމް އިއްވީތޯ؟ ނޫނީ ގަތުލުކޮށްލެއްވީތޯ "
"ނޫން ކޮއްކޯ. އަނިޔާވެރިމީހަކު ބައްޕާފުޅު ގަތުލުކޮށްފި............"
"ތިއީ ކިހިނަކުން ހިނގިކަމެއް؟ ކާކު ބައްޕާފުޅު އަވަހާރަކޮށްލެއްވީ؟ " ލާވަންއަށް ލޫކާގެ ގައިގާ ބައްދާލަމުން ރޮވުނީއެވެ. ދެބެންނަށް ރުއިން ނޫންކަމެއް ނުކުރެވުނެވެ. ލޫކާއަށް ކޮއްކޮގެ ހިތް ހަމަޖައްސައިދޭން ހިތްވަރެއްވެސް ނެތެވެ. އެތައް އިރެއްވާންދެން ކަރުނަ އޮއްސުމަށްފަހު ލޫކާ ލާވަންގެ ކަރުނަ ފޮހެދިނެވެ.
"ކޮއްކޯ. ދެން ބައްޕާފުޅަށްޓަކާ ހިތާމަކުރުމަށްވުރެ އެކަން ކުރި މީހަކު ހޯދާ ހައްގު ސަޒާ ދިނުމަކީ އެންމެ މުހިއްމު ކަންތައް. އަދި އެބަޖެހޭ މަޝްވަރާތަކެއް ކޮށްލަން....." ލޫކާ ބުނެލިއެވެ.
"މަޝްވަރާއެއް ކުރާނީ ކިހިނެއްތޯ ބޭބޭފުޅާ. އަޅުގަނޑުގެ ހިތް ހަލާކުވެއްޖެ...."
"އާނ ކޮއްކޯ. ބޭބެގެ ހާލުވެސް ތިހެން ހުރީ. އެކަމަކު އަހަރެމެން މަޝްވަރާނުކޮށް މިހާރު ކަންތައް ނިންމާނެ މީހަކު ނެތް.."
"އެންމެ ރަގަޅު. ކޮންކަހަލަ މަޝަވަރާއެއްތޯ؟ " ލާވަން އެހިއެވެ.
"ކޮއްކޮ ޔޫގަންނާއާއި މެދު ދެކެނީ ކޮން ގޮތަކުން؟ "
"އެއީ ހިތްވަރުގަދަ ދުރުވިސްނޭ ފަހުލަވާނެއް. ބަތަލެއް......"
"ބޭބެ ގަސްތުކުރަނީ ޔޫގަންނާއާއި މުސްލިމުން ސަލާމަތްކޮށް އެމީހުން ހަލަބަށް ފޮނުވައިލަން" ލޫކާ ބުނެލިއެވެ.
"ތިއީ ރަގަޅު ޚިޔާލެއް. ޔޫގަންނާ ތި ހެޔޮކަމާއި އިހުސާންތެރިކަން ފަހަރެއްގައިވެސް ހަދާން ނައްތައެއްނުލާނެ....."
"އެހެންވިއްޔާ ކޮއްކޮ ނުނިދާ އިންތިޒާރުކުރައްޗޭ. ޔޫގަންނާއާއި މުސްލިމް ހަގުރާމަވެރިން ޖަލުން ނެރެގެން ގަނޑުވަރަށް އެބަ ގެންނަން." ލޫކާ ގަނޑުވަރުން ބޭރަށް ނުކުތްއިރު ކިތަންމެ އަނދިރިކަން ގަދަޔަސް އުޑުމަތިން އެތައް ހާސް ތަރިތައް ފިޔަޖަހާތަން ފެނެއެވެ. ލޫކާ ހިނގައިގަތީ ޖަލާއި ދިމާލަށެވެ. އޭނަ ޔޫގަންނާއައި މުސްލިމުން ގޮވައިގެން ގަނޑުވަރާއި ދިމާލަށް ހިނގަމުން ދިޔައިރު ހުރިހާ ޚަބަރެއް ކިޔާދިނެވެ. ދާރިޔަސް ގަތުލުވުމުން ޔޫގަންނާ ހިތާމަފުޅު ކުރެއްވިއެވެ. އެފަދަ ނުބައި ނިމުމަކަށްވުރެ އޭނަ މިހިރަ މާތް އިސްލާމްދީން ޚިޔާރުކުރިނަމަ ދެދުނިޔޭގެ ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުނީހެވެ.
ލާވަންގެ ކޮޓަރީގެ ތަނަވަސްކަމުން އެންމެނަށް އެއްފަހަރާ އުދަގުލަކާއި ނުލައި ތިބެވުނެވެ. ބައްތީގެ އަލި އެންމެންގެ މޫނުތަކަށް އެޅިފައިވެއެވެ. ލާވަން ޔޫގަންނާއަށް އިހުތިރާމް ކުރުމުގެ ގޮތުން ތެދުވާން އުޅުނަސް ވަރުދެރަކަން ފެނިވަޑައިގެން ޔޫގަންނާ އެކަން މަނާކުރެއްވިއެވެ.
"ލާވަންގެ ހާލު މިހާރު ކިހިނެއް؟ ހާދަ ދެރައޭ. މި ބައްޔާއެކު އަނެއްކާ ބައްޕާފުޅު އަވަހާރަވުމުގެ ހިތާމަވެސް ކުރަން ޖެހުނީ. ހިތްވަރުކުރޭ. ބައްޕާފުޅު އަހަންނަށް އަނިޔާވެރިވެ ވަޑައިގަތަސް އެކަމަށް މާފުކޮށް ހިތްހެޔޮކޮށްފިން. އެއީ ވަރަށް ގާތް ބޭފުޅެއް. އިސްލާމްދީނަށް ވަންނަމަ ބާއްޖަވެރިކަން ލިބުނީސް. "ޔޫގަންނާގެ ވަހަކަފުޅުން އަނެއްކާވެސް ލާވަންގެ ލޮލުގައި ކަރުނަ ގިނަވެގަތެވެ.
"ނުރޮއި ދަރިފުޅާ...." ޔޫގަންނާ ލާވަންގެ ބުރަކަށީގައި ފިރުމައިލެއްވިއެވެ.
"އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެހީތެރިވާނެ މީހަކު މިހާރު ނެތް. ބައްޕާފުޅު ނެތީމަ ދެން އެންމެ ގާތް ބޭފުޅަކަށް ހުންނެވީ މަނިކުފާނު......" ލާވަން ބުނެލިއެވެ.
"އެއީ ތެދެއް. މި ކިއްލާގެ ވެރިޔާ ނެތުމުން އަމުރުކުރައްވަން ހުންނެވީވެސް މަނިކުފާނު..އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ގޮތްހުސްވެފައި........." ލޫކާވެސް ކޮއްކޮއާއި އެއްބައިވިއެވެ.
"މާތްރަސްކަލާނގެއަށް އިތުބާރުކުރައްވާ. ހުރިހާކަމެއް ހިނގަނީ ތަގުދީރުގައި ލިޔުއްވާފައިވާގޮތަށް ފިއްޔެއް ބަދަލުވުމެއްނެތި ކަން ތި ކުދިންނަށްވެސް އެނގޭނެ. އެކަމަކު ތިކުދިންގެ ހިތުގައި ޚާއްސަ މަގާމެއް އޮތްކަން އެނގުމުން ވަރަށް އުފާކޮށްފިން...." ޔޫގަންނާ ވިދާޅުވިއެވެ.
"އަޅުގަނޑުމެން އަބަދުވެސް މަނިކުފާނުގެ ބަސް ގަބޫލުކުރާ ބަޔަކު ކަމުގައި ތިބޭނަން. މިހާރު އަޅުގަނޑާއި ބޭބެ ބޭނުންވަނީ އިސްލާމްދީނަށް ވަނުމަށް ކަމަށް ވާތީ އެކަމުގައި މަނިކުފާނު އެހީތެރިވެވަޑައިގަންނަވާނެ ކަމަށް ހީކުރަން......" ލާވަން ބުނެލިއެވެ. އެހިސާބަށް ވާހަކަ ގެންދިޔައިރުވެސް އެންމެން ތިބީ ކޮޅަށެވެ. އެކަމަކު ލާވަންގެ ވާހަކައާއި ގުޅިގެން ޔޫގަންނާ ދޫލަމަތީގައި އިށީދެވަޑައިގަތުމުން މުސްލިމުންވެސް އެތާގައި އިށީނެވެ. ލޫކާވެސް ޔޫގަންނާގެ އަރިހުގައި އިށީނުމުން ލާވަން އެނދުން ފައިބާން އުޅުނެވެ. މޫނުމަތިން ވަރުބަލިކަމުގެ އަސަރު އަދިވެސް ފެނެއެވެ. ވަޅުވަދެފައިވާ ދެލޮލެވެ. ބަލިކަމާއެކު ލާވަން ތެދުވާން އުޅުމުން ޔޫގަންނާ އެކަން މަނާކުރެވިއްޔަސް ލާވަން ބޭނުންވީ ޔޫގަންނާމެން ގާތުގައި އިނުމަށެވެ.
"އަހަރެން ވަރަށް އުފާކޮށްފިން. އެކަމަކު ތިޔަކުދިން މި ދީނަށް ވަންނަނީ ބިރުން ކަމަށް ވާނަމަ ނުވަތަ އެހެން އެއްވެސް ބޭނުމެއްގައި ކަމުގައިވާ ނަމަ އެއީ ބޭކާރުކަމެއް. އަހަރެންވެސް މި ދީނަށް ވަނީ ހަމަ އެކަނި އެދީނަކީ ތެދުވެރި ދީންކަމަށް ގަބޫލު ކުރެވި އެދީނުގައި ހުރި މޮޅުކަން ފެނުމުން. އަމިއްލަ ބޭނުމެއްގައި ތިޔަ ކުދިން މި ދީނަށް ވަންނަނަމަ އެކަން އެގޮތަށް ނުކުރިޔަސް ތިޔަކުދިންގެ ބައްޕަގެ ވެރިކަން ތިކުދިންނަށް ދޭން އަހަރެން ވައުދުވަން. އަދި އެހެން މުސްލިމުންވެސް އެކަމާ ދެކޮޅު ނަހަދާނެކަން އަހަންނަށް ޔަގީން. ތިޔަ ކުދިން މިކަމާ ރަގަޅަށް ވިސްނާލަންވާނެ..." ޔޫގަންނާ ވިސްނުންތެރިކަމާއެކު ވާހަކަފުޅު ކުރިއަށް ގެންދިޔައެވެ.
"އަޅުގަނޑުމެން މި ދީނަށް ވަންނަނީ ދީނުގައި ހުރި މޮޅުކަން ފެނި އެކަމަށް ބޭނުންވާތީ. އަޅުގަނޑަށް ކިޔަވާދެއްވި ފާދިރީ ގާތުން އިސްލާމް ދީނާއި ބެހޭގޮތުން އޮޅުން ފިލުވަން މަސައްކަތްކުރިން. އޭނައަކީ އިންޖީލުގެ އިލްމުވެރިއެއް. އިސްލާމްދީނަށް ތައުރީފުވެސް ކުރި. އެކަމަކު ވަކި ހިސާބަކުން އޭނަ އަޅުގަނޑަށް ދީން އުގަންނައިދޭން އިންކާރު ކުރި............"ލޫކާ ބުނެލިއެވެ.
"އެންމެ ރަގަޅު. ވަރަށް ބޮޑު އުފާވެރިކަމެއް ލިބިއްޖެ. މަރުހަބާ ދެކުދިން. ހިނގާ ޝަހާދަތް ކިޔަމާ....."
ލޫކާއާއި ލާވަން ޝަހާދަތް ކިޔާ އިސްލާމް ދީނަށް ވަނުމުން މުސްލިމުން ތަކުބީރުކިއެވެ. އެކަމުން ހުރިހާ މުސްލިމުންނަށް ބަޔާން ނުކުރެވޭވަރުގެ އުފަލެއް ލިބުނެވެ.
"މިހާރު ދެން ހަދަންވީ ކިހިނެއް؟ " ޔޫގަންނާ ސުވާލުކުރެއްވިއެވެ.
"އަޅުގަނޑަށް ފެންނަނީ ކިއްލާ ތެރޭގައިވާ ރޫމީ ސިފައިންނަށް ހަމަލާދިނުން. އޭރުން ކުއްލި ހަމަލާއިން ސިހި ބިރުގަނެ އެމީހުން ހަތިޔާރު ބަހައްޓަފާނެ. އެހެންނޫނީ އަޅުގަނޑުމެން އިސްލާމްވިކަން އެނގިގެން ބަޣާވާތްކޮށްގެން ކޮންމެ ފަދަގޮތެއްވެސް ހަދާފާނެ....." ލޫކާ ވިސްނާލުމަށްފަހު ކިޔައިލިއެވެ.
"އެހެންވިއްޔާ މިހާރު ދޮރާށި ހުޅުވާލަދޭން ފެނޭ. އަހަރެމެންގެ ފަހަތުން މާލިކް ބިން އަޝްތަރުވަނީ އެއްހާސް މީހުންގެ ލަޝްކަަރަކާއެކު ފުރާވަޑައިގެންފައި. ލަޝްކަރު މިހާރު ކިއްލާ ކައިރީ މަޑުކޮށްލައިގެން އިޝާރަތަކަށް ބަލަބަލާ. އަހަރެމެންގެ ތަކުބީރު އަޑު އިވޭއިރަށް އެ ލަޝްކަރު ކިއްލާއަށް ހަމަލާދޭނެ. އޭރުން ރޫމީން މާ ބޮޑު ހަގުރާމައަކާ ނުލައި ހަތިޔާރު ބަހައްޓަފާނެ......." ޔޫގަންނާގެ ޚިޔާލަށް އެންމެން ތާއީދުކުރިއެވެ. ލޫކާ ގަނޑުވަރުން ނުކުތީ ދޮރާށި ހުޅުވައިލުމަށެވެ. ލޫކާ ނުކުތުމުން ލާވަން ޔޫގަންނާއަށް ނަޒަރު ހުއްޓައިލިއެވެ.
"މާތް ސާހިބާ. އަޅުގަނޑު މި މާތް ދީނަށް ވަނުމަށްފަހު މިހާރު އެންމެ ބޭނުންވާ ކަމަކީ ދީނަށް ޚިދުމަތްކުރުން. އެކަމަކު އަދި އަޅުގަނޑުގެ ބަލިކަމާ ހުރެ ހަގުރާމަ ކުރާނެ ހިތްވަރެއްނެތް...."
"ދަރިފުޅު ކޮށްދޭންވީ ކަމަކީ ކާމިޔާބަށް އެދި ދުޢާކޮށްދިނުން......"
އިރުކޮޅެއްވާންދެން ތަފާތު ވާހަކަތަކެއްގައި ތިބެފައި މިހާރު ލޫކާ ދޮރާށި ހުޅުވާލަފާނެކަމުގައި ނިންމިއެވެ.
"މިހާރު ލޫކާ ދޮރު ހުޅުވާލަފާނެހެން ހީވޭ. ރޫމީން ނިދާފައި ތިއްބާ ހަމަލާދެމާ ހިނގާ....." ޔޫގަންނާގެ ހުށަހެޅުއްވުމަށް ތާއީދުކޮށް ހުރިހާ މުޖާހިދުން ގަނޑުވަރުން ބޭރަށް ނުކުތެވެ. އެމީހުން ބޭރަށް ނުކުމެ ރޫމީންގެ ކޭމްޕްތަކާއި ކައިރިއަށް ގޮސް ކުއްލިއަކަށް ތަކުބީރު ކިޔަންފެށުމުން ރޫމީންތައް ނިދިން ހޭލައިގެން ސިހިގެން ކޮޅު ކޮޅަށް ދުއްވައިގަތެވެ. އޭރު މުސްލިމުން ހަމަލާވެސް ދޭން ފަށައިފިއެވެ. އެގަޑިއަކީ ރާޝިދުއާއި ތާރިގުއަށްވެސް އެހިސާބަށް ފޯރައިގެން ހަގުރާމަ ހިނގައިގަތްކަން ޔަގީންވެ މާލިކު ބިން އަޝްތަރުއަށް އެންގުމަށްޓަކާ އަވަހަށް އެމީހުން ދަތުރުފެށި ވަގުގެވެ.
އާދަޔާ ޚިލާފަށް އަނދިރިކަން ގަދަ ރެއަކަށްވުމުން މުސްލިމުންނަށް ލިބުނު ފައިދާއަކަށްވެސް ވިއެވެ. އެހާ އަނދިރިވުމުން މުސްލިމުން ގެ އަދަދު ރޫމީންނަށް މާރަގަޅަށް އޮޅުން ފިލާގޮތެއްނުވިއެވެ. އެމީހުން ހީކުރީ ބޮޑު ލަޝްކަރެއް ކިއްލާއަށް ހަމަލާދިނީ ކަމުގައެވެ. އެންމެ ސަތޭކަ މުޖާހިދުންކަން އެނގިއްޖެއްޔާ އެތައް ހާސް ރޫމީންނެއް މުސްލިމުން ވަށާލާ ހަމަލާދިނުމަކީ ނުރައްކާތެރި ކަމަކަށްވެސް ވެދާނެއެވެ. ރޫމީންގެ އޮފިސަރުން އޭރު އަމުރު ނެރެމުން ލަޝްކަރު އިންތިޒާމުކުރުމުގައި އަވަދިނެތި އުޅުނެވެ. އަނދިރިކަން ވެރިވެފައި އޮތް ކިއްލާއާއި މުޅި ހިސާބުގަނޑު އެތައް ބައްތިތަކެއްގެ އަލިން ހުޅުދާން ކޮށްލައިފިއެވެ.
ރޫމީންނަށް މުސްލިމުންކޮޅު މަދުކަން އެނގި ފޯރިއާއި ޖޯޝް ހިނގައިލާ ވަރުގަދަ ހަމަލާއަކުން ހަމަލާދީފިއެވެ. މުޅި ކިއްލާ ތެރޭގައި އޭރު އިވެނީ މުސްލިމުންގެ ތަކުބީރުގެ އަޑާއި ރޫމީންގެ ލަވަތަކުގެ އަޑެވެ. ޒަޚަމްވާމީހުންގެ ރުއިމާއި ހަޅޭކުގެ އަޑެވެ. މައިދާނަށް ހަށިތައް އެޅެމުންދާއިރު ބައްތިތަކުގެ އަލީގައި ބިންމަތީގައި ލޭގެ ކޯރުތައް ދެމޭތަން ފެނެއެވެ. ބިރުވެރި މަންޒަރެކެވެ. ރޫމީންގެ އަދަދު ގިނަކަމާއިހުރެ މުސްލިމުންގެ ކަނޑިތަކުން ކިތަންމެ ރޫމީންނެއް ކޮށާ ތިރިކުރިޔަސް އެންމެ މީހަކު މަދުވާހެނެއްވެސް ހިޔެއްނުވެއެވެ. މުސްލިމުން ޔަގީންކުރީ މާލިކް ބިން އަޝްތަރު ގެ ލަޝްކަރު ކިއްލާއާއި ދާދި ކައިރީގައިވެ ވަރަށް އަވަހަށް މަދަދު ލިބޭނެކަމުގައެވެ. ނަަމަވެސް އެމީހުންގެ ޚަބަރެއްނުވެ ގިނަ އިރުވާން ފެށުމުން މުސްލިމުންނަށް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ލޮޑުކަމެއް ލިބި ފަހަތަށް ޖެހެންފެށިއެވެ. މުޖާހިދުން ވަރުބަލިވެ އަތް ފައި ލޮޑުވާންފެށިއެވެ. ވަށައިގެން އިންސާނުންގެ ކަނޑެއް ފަދައިން ފެންނަނީ ރޫމީންތަކާއި ވިދާ ހަތިޔާރުތަކެވެ.
"އޭ އިސްލާމުންނޭ ހަތިޔާރު ބަހައްޓާ..." މުސްލިމުން ފަހަތަށް ޖެހޭތަން ފެނި އޮފިސަރަކު ގަދަ އަޑުން އެންގިއެވެ.
އެއީ މުސްލިމުންނަށް ދިމާވި އެންމެ ނުރައްކާތެރި ހާލަތެވެ.
"އޭ ހިތްވަރުގަދަ މުޖާހިދުންނޭ. އެއްގޮތަކަށްވެސް ހަތިޔާރު ބަހައްޓައިގެން ނުވާނެ. ހިތްވަރާއެކު މާތްﷲގެ މަގުގައި ޖިހާދުކުރުމުގައި އެންމެ ފަހުގެ ނޭވާވެސް ދޫކޮށްލާނީ. ކާމިޔާބު ނުވަތަ މަރާއި ހަމަޔަށްވެސް އުއްމީދު ކަނޑާނުލާ..." ޔޫގަންނާ ތަކުބީރު ވިދާޅުވަމުން ރޫމީންގެ ތެރެއަށް ވެދެވަޑައިގަންނަވާ ކަނޑީގެ ހަރަކާތްތައް އަވަސްކޮށްލައިފިއެވެ. މުސްލިމުންނަށްވެސް ހިތްވަރު ލިބި ތަކުބީރު ކިޔަން ފެށިތަނާ ކިއްލާގެ ބޭރުން އިވެންފެށި ތަކުބީރުގެ އަޑު ފަޒާގައި ހަރުލައިފިއެވެ. މުސްލިމުންނަށް އާ ހިތްވަރެއް ލިބި އަލުން ހަގުރާމަ ފަށައިގަތްއިރު ސާބިތުކަމާއި ހިތްވަރުގަދަކަން ފައުޅުވެއެވެ. ޔޫގަންނާއާއި މުޖާހިދުންގެ ކޮންމެ ހަމަލާއެއްގައި އުދުހެމުންދާ ބޯތައް އެތަން މިތަނަށް އުކި ފުނިޖެހެމުން ދިޔައެވެ. ރޫމީންވެސް ފޯރިއާއެކު ހަގުރާމަކުރަމުން ދަނިކޮށް ކިއްލާގެ ބޭރުން ތަކުބީރުގެ އަޑު އިވުމުން ހިތްތަކަށް ބިރުވެރިކަން ވަދެއްޖެއެވެ. މާގިނަ އިރުތަކެއް ނުވެ ފެނުނީ ކިއްލާގެ ދޮރާށި ހުޅުވާލާފައި ވަދެގެން އައި ބިޔަ ލަޝްކަރެވެ. އެންމެ ކުރިއަށް ހުންނެވީ ލަޝްކަރުގެ ވެރިޔާ މާލިކް އަޝްތަރެވެ. މުޖާހިދުން ވަނުމާއެކު ހަގުރާމައިގެ ފޯރި އިތުރުވެ އެތައް ހާސް ރޫމީންނެއް ފަނާވެގެން ހިގައްޖެއެވެ.
ހުރިހާ ރޫމީންތައް ނެތިގެން ހިނގައިދާނެކަމުގެ ބިރު ހީވެ ފުލުސް އޮފިސަރަކު އަމާން އެދެފިއެވެ.
މާލިކު އަމުރުކުރެއްވުމުން ހުރިހާ ރޫމީންތައް ހައްޔަރުކޮށްލައިފިއެވެ.
***
ފަތިހުގެ އަލިކަން ފައުޅުވެ ބިންމަތި މުޅިންހެން އަލިކޮށްލައިފިއެވެ. ޔޫގަންނާއާއި ލޫކާ ވާހަކަދައްކަމުން ގަނޑުވަރާއި ދިމާލަށް ވަޑައިގެންނެވިއެވެ. ހަގުރާމަ ހިނގުމުގެ ސަބަބުން ގަނޑުވަރުގެ ދޮރާށީގެ ފާރަވެރިންވެސް ވީ ހަގުރާމައިގެ މައިދާނުގައެވެ. ގަނޑުވަރު ބަލަހައްޓާ އެއްވެސް ސިފައިންގެ މީހަކު ފެންނާކަށް ނެތެވެ. ޔޫގަންނާމެން އެތެރެއަށް ވަދެވަޑައިގަންނަވަނިކޮށް ކޮންމެވެސް މީހަކު ބަނދެލާފައި އޮތް އެއްޗެއް ކޮނޑުމައްޗަށް ލައިގެން ދަނިކޮށް ފެނުނެވެ. ލޫކާ އެމީހަކު ހުއްޓުވިއެވެ.
"ކަލެއަކީ ކާކުތަ؟ " ލޫކާ ސުވާލުކުރިއެވެ.
ޔޫގަންނާއަށް އެއީ ކާކުކަން އެނގިވަޑައިގަތުމުން ވަރަށް ބޮޑަށް ކޯފާވިއެވެ.
"ކަލޭގެ ކޮނޑުމަތީ ވަނީ ކޯނޗެއްތަ؟" ޔޫގަންނާ ސުވާލުކުރެއްވިއެވެ.
ނުނިމޭ
